Help! Mijn baby slaapt alleen aan de borst – wat nu?

Als slaapcoach krijg ik vaak vragen zoals deze:

„Mijn baby valt alleen aan de borst in slaap. Hoe kan ik hem dat liefdevol afleren? Ook ’s nachts wil mijn baby/kind constant aan de borst en laat zich op geen enkele andere manier troosten. Wij als ouders lijden onder ernstig slaapgebrek. Een fopspeen accepteert hij helaas niet. Hoe kunnen we hem leren om in ons bed of zelfs in zijn eigen bed te slapen zonder constant borstvoeding te willen?”

In dit artikel vind je de antwoorden op deze veelgestelde vragen!

Mijn baby valt alleen aan de borst in slaap. Is dat echt zo slecht?

Allereerst wil ik iets heel belangrijks benadrukken: Je baby in slaap laten vallen en troosten met borstvoeding is helemaal niet verkeerd of een ’slechte gewoonte‘!

Voor veel moeders is borstvoeding geven om in slaap te vallen een prachtige en natuurlijke inslaap- en doorslaaphulp voor hun baby. Het antwoord is dus: „Nee, borstvoeding als inslaaphulp is absoluut niet per definitie slecht en hoeft ook niet van meet af aan te worden vermeden!”

De meeste pasgeborenen en baby’s genieten ervan om in slaap te zuigen – of dat nu aan de borst, de fopspeen of de fles is. Strikt genomen is het volkomen normaal, gezond en passend bij hun ontwikkelingsfase – en dat geldt vooral in de eerste weken en maanden. Zolang jullie beiden (!) het prettig vinden en er geen problemen door ontstaan, is er geen enkele reden om het inslaapvoeden af te bouwen.

Al eeuwenlang worden baby’s en peuters in verschillende culturen grootgebracht met heel veel liefde, nabijheid en lichaamscontact. In sommige culturen is het nog steeds normaal om borstvoeding te geven tot de leeftijd van 3-7 jaar.

Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beveelt een borstvoedingsduur van 2,5 jaar aan.

Voeden op verzoek wordt tegenwoordig door veel verloskundigen en kinderartsen aanbevolen, en je kunt hierin niets ‘verkeerd’ doen als je je baby deze troostmomenten wilt bieden.

Borstvoeding bevat bovendien verschillende hormonen, afhankelijk van het tijdstip van de dag, waardoor het in theorie de slaap zou moeten ondersteunen. (Dat is althans de theorie. Als slaapcoach weet ik dat de praktijk voor uitgeputte ouders er vaak anders uitziet. Daarover straks meer ;-))

Dus: Zolang het inslapen met borstvoeding (of zuigen aan een fopspeen of fles) goed werkt en jullie er blij mee zijn, ga er dan gewoon mee door en geniet van deze bijzondere tijd samen!

Wanneer is in slaap vallen aan de borst een probleem?

Het wordt pas een probleem als het veelvuldig voeden, en met name het inslaapvoeden, leidt tot onrustige nachten. Dan heeft je baby of peuter een zogenaamde slaap-zuig-associatie ontwikkeld en staat hij er meestal op om de borst als inslaap- en doorslaaphulp te krijgen. Dit komt helaas vaak voor, hoewel baby’s vanaf ongeveer 6 maanden theoretisch in staat zijn om ’s nachts zonder voeding door te slapen.

Het frequente zuigen ’s nachts gebeurt dan meer uit gewoonte dan uit honger: Je kindje is niet in staat om zonder zuigen tussen de verschillende slaapcycli door te slapen. Veel baby’s worden daarom na 45-90 minuten wakker en verlangen opnieuw naar hun bekende inslaapassociatie – de borst van mama, een fopspeen of minder vaak een fles.

Om deze vicieuze cirkel van frequent wakker worden en continu ontwaken ’s nachts te doorbreken, is het vaak nodig om de zuigassociatie als inslaapgewoonte af te bouwen.

Tegelijkertijd moeten natuurlijk nieuwe slaapgewoonten worden aangeleerd die het inslaapvoeden vervangen en idealiter het doorslapen bevorderen.

De grote vraag is dus:

Hoe leer je baby’s zelfstandig in slaap vallen zonder borst?

Het is meestal het beste om eerst te werken aan het inslapen in de avond en – als de nachten niet vanzelf verbeteren – daarna ook aan de wakkermomenten gedurende de nacht.

Als zachte slaapcoach (en zevenvoudige moeder met hart en ziel ;-)) raad ik aan om geen ‘harde’ methode te gebruiken, maar je kindje echt de tijd te geven.

Voorbereidende stappen vergemakkelijken de overgang voor zowel je kindje als voor jullie als ouders.

De volgende stappen zijn zeer effectief gebleken:

1. Ontdek de slaappatronen van je kind en kijk hoe je zijn natuurlijke bioritme kunt ondersteunen.
2. Zorg ervoor dat je kind ten minste een min of meer vaste dagstructuur heeft en een leeftijdsgebonden, vroege bedtijd.
3. Introduceer een kalmerende, consistente bedtijdroutine (vaste rituelen voor het slapengaan die het in- en doorslapen vergemakkelijken).
4. Laat je baby/peuter op een zachte manier wennen aan nieuwe inslaapgewoonten.
5. In slaap vallen zonder borst of zuigen. Pas in de laatste stap gaat het om het zelfstandig in- en doorslapen.

Uitgebreide informatie over al deze stappen vind je in mijn gratis e-mailcursus. Hierin ontvang je waardevolle tips om je kind op een liefdevolle manier te helpen afscheid te nemen van de zuig-associatie bij het inslapen.

Welke methoden zijn er om het inslaap-zuigen af te leren?

Er zijn verschillende strategieën om je baby of peuter te leren zonder zuigen in slaap te vallen. Persoonlijk werk ik met 5 verschillende kindvriendelijke methoden, die ik afstem op leeftijd, persoonlijkheid en de opvoedstijl van de ouders. Drie daarvan wil ik hier kort met je delen!

Het is belangrijk dat je altijd aan de zijde van je kind blijft om de overgang naar zelfstandig inslapen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Zorg er ook voor dat je kind qua leeftijd klaar is voor het afbouwen van nachtvoedingen (meestal vanaf 6-9 maanden).

Een veelgebruikte en zeer zachte slaaptraining is de afbouwmethode.

De afbouwmethode

Bij de afbouwmethode probeer je het borstvoeden om in slaap te vallen heel geleidelijk en bijna onopgemerkt af te bouwen voor je baby (vanaf ongeveer 3-4 maanden). Als je kindje zich tot nu toe volledig in slaap zoog – dus voor 100% afhankelijk is van zuigen om in slaap te vallen – zet je nu een stap terug en probeer je hem bij 90% al van de borst te halen (of van de fopspeen/fles).

Hiervoor steek je voorzichtig je pink in zijn mondhoek om het vacuüm te verbreken. Vervolgens probeer je je kindje op een andere manier in slaap te wiegen, te aaien of een liedje te zingen. Als het echt begint te huilen, begin je opnieuw met voeden en probeer je het na korte tijd opnieuw. Dit wordt net zo vaak herhaald totdat het lukt. Dit kan in het begin tot 10 keer duren, maar zou na een paar dagen moeten verbeteren. Probeer deze techniek ook ’s nachts toe te passen (of je nu zit of ligt), zodat je kindje veel ‘oefensituaties’ krijgt.

Als het lukt bij “90% zuigen”, ga je verder naar 80%, later naar 70%, enzovoort. Het doel is dat je kind steeds beter leert zonder borst in de mond in slaap te vallen, zonder tranen te hoeven laten. Veel baby’s beginnen hierdoor ook minder vaak wakker te worden en zelfstandiger door te slapen.

Tips voor jonge baby’s

Ook voor jonge baby’s van ongeveer 2-4 maanden is het zinvol om af en toe te oefenen met inslapen zonder borst, om de vicieuze cirkel van “inslaap-zuig-associatie” te voorkomen. Creëer dus van begin af aan alternatieven, zodat je kindje zich niet vastklampt aan één enkele inslaapgewoonte, maar toch af en toe mag genieten van de geborgenheid van inslaapvoeden.

De WLA-aanpak

Een andere methode waarmee ik uitstekende ervaringen heb (vooral voor baby’s tussen 4-8 maanden) is de WLA-aanpak.

De WLA-aanpak is op zichzelf geen echte slaaptrainingsmethode. Toch kan het enorm helpen om de slaapkwaliteit en het doorslapen te verbeteren. De naam en uitvoering zijn mijn persoonlijke doorontwikkeling van hechtingsgerichte en ontwikkelingspsychologische methoden om slaapproblemen bij baby’s en jonge kinderen te verbeteren.

De methode “Wenen in liefdevolle armen” is een van de meest hechtingsgerichte slaapstrategieën die er bestaan.

Ze is gebaseerd op de ontwikkelingspsychologe Dr. Aletha J. Solter (oprichtster van de Aware Parenting-beweging, die nauw verwant is aan de Attachment Parenting-filosofie). Volgens haar dient huilen niet alleen om behoeften te communiceren, maar ook om stress te verwerken. Terwijl onbegeleid huilen de stresshormonen verhoogt, tonen studies aan dat huilen in liefdevolle armen geen negatief effect heeft – integendeel: het kan baby’s helpen om meer ontspannen te worden en hun slaap duurzaam te verbeteren.

Kort gezegd betekent de WLA-aanpak dat je stopt met uitputtende en zenuwslopende afleidings- en troosttechnieken om je baby in slaap te krijgen. In plaats daarvan houd je je kindje rustig in je armen, zodat het zonder belemmering kan uiten wat het op het hart heeft en zijn opgebouwde spanning kan loslaten. Tijdens dit proces ervaart het emotionele nabijheid en troost, zonder dat zijn gevoelens onderdrukt worden. Dit leidt vaak vanzelf tot een betere slaap en langere slaapfasen.

De WLA-aanpak is vooral geschikt voor baby’s vanaf vier maanden die vaak onrustig slapen of alleen door constant zuigen kunnen kalmeren. Veel ouders ervaren het als een zachte en goed uitvoerbare methode in vergelijking met traditionele slaaptrainingen.

Meer over de WLA-aanpak lees je hier.

De stoelmethode

Een laatste slaapaanpak die vooral geschikt is voor oudere, actieve en/of temperamentvolle baby’s en kinderen (vanaf 6 maanden) is de stoelmethode. Hier leert je kind vanaf het begin zelfstandig in zijn eigen slaapruimte, meestal een ledikant, in slaap te vallen zonder borst. Een ouder neemt plaats op een stoel naast het bedje en begeleidt de baby eerst met aanraking, en daarna steeds meer alleen met stemgeluiden. Je kind leert zo in ongeveer twee weken om zelfstandig in zijn eigen kamer in slaap te vallen.

Wil je meer details en informatie over hoe je je kind op een zachte manier kunt helpen om zonder borst in slaap te vallen? Schrijf je dan in voor mijn gratis babyslaapcursus.

Veel liefs,
Sarah