Baby huilt voor het inslapen? Zo kun je helpen!

Oh, ik kan me precies voorstellen hoe jij je nu voelt. Je baby huilt en huilt. Jij bent gestrest en gefrustreerd over het hele inslaapproces. En je weet gewoon niet meer wat je moet doen.

Goed dat je hier bent! Ik ben Sarah, moeder van zeven en gecertificeerd babyslaapcoach. Mijn keuze voor dit vak is geen toeval. Jaren geleden voelde ik me regelmatig machteloos door de slaapproblemen van mijn baby’s. En dat mijn baby vóór elk slaapmoment huilde, was voor mij ook geen uitzondering.

Maar op een dag besloot ik dat er iets moest veranderen: ik ben me gaan verdiepen in de oorzaken en oplossingen. Dit betekende niet alleen betere nachten en minder huilen, maar was eigenlijk ook het begin van Het Slapertjesparadijs.

In dit artikel leg ik uit waarom je baby huilt voor het slapen, wat je eraan kunt doen en welke speciale situaties extra aandacht verdienen – aangevuld met Sarah’s Randnotities, waarin ik mijn persoonlijke ervaringen deel.

Baby huilt voor het slapen – waarom eigenlijk?

De redenen waarom je baby huilt bij het inslapen kunnen natuurlijk heel verschillend zijn. Het is belangrijk om ernstige oorzaken meteen uit te sluiten. Dat betekent dat je baby gezond moet zijn, goed moet drinken en zich normaal moet ontwikkelen. (Als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt, raadpleeg dan zeker je verloskundige of huisarts – moeders hebben daar vaak een goed instinct voor!)

Kun je medische oorzaken uitsluiten? Dan kan de volgende checklist je helpen om te achterhalen waarom je baby huilt:

1. Lichamelijk ongemak

We moeten niet vergeten dat huilen voor baby’s de enige manier is om aan te geven dat er iets mis is. Daarom is het goed om eerst te controleren of je baby honger, dorst of een volle luier heeft.

Ook buikkrampen en darmproblemen kunnen een oorzaak zijn van langdurig huilen, vooral in de eerste levensmaanden, omdat de spijsvertering nog volop in ontwikkeling is. Let op signalen zoals het optrekken van de beentjes of onrustig bewegen.

2. Doorkomende tandjes

Afhankelijk van de leeftijd van je baby kunnen tandjes veel ongemak veroorzaken. Vaak begint dit tussen 6 en 8 maanden, maar sommige baby’s krijgen hun eerste tandjes al vanaf 4 maanden. (Anderen wachten daarentegen tot de 12e maand op hun eerste tand!)

Zoals zo vaak reageren baby’s heel verschillend op doorkomende tandjes. Sommige laten niets merken, terwijl anderen duidelijk pijn hebben en dat laten weten – vooral vlak voor het slapen.

Naast lichte koorts en pijn kunnen andere signalen op doorkomende tandjes wijzen:

• Veel bijten op handjes of voorwerpen.
• Meer prikkelbaarheid en huilen.
• Overmatig kwijlen.
• Meer behoefte aan nabijheid en troost.

3. Oververmoeidheid

Huilt je baby voor elk slaapmoment? Misschien is hij gewoon oververmoeid!

Wat voor ons misschien onlogisch lijkt (we proberen hem toch juist te helpen slapen?), is een veelvoorkomende reden waarom baby’s juist huilend in slaap vallen.

Als je baby vaak in zijn oogjes wrijft, veel gaapt of sterk op zoek is naar de borst, is hij waarschijnlijk al erg moe – misschien zelfs te moe. In dat geval is het huilen vaak al begonnen of volgt het binnen een paar minuten.

We kunnen deze situatie goed begrijpen als we denken aan hoe wij onszelf voelen als we oververmoeid zijn: gespannen, prikkelbaar en gevoelig voor licht en geluid. En omdat inslapen voor veel baby’s niet vanzelf gaat, uiten ze dit door te huilen.

💡 Wat helpt?
Begin de bedtijdroutine iets eerder, zodat je baby niet in deze oververmoeidheid terechtkomt. Controleer hoeveel slaap je baby nodig heeft, plan een duidelijke dagindeling en pas de wakkertijden en bedtijden aan. Ook inslaaproutines spelen een belangrijke rol.

(Meer hierover leer je in onze gratis babyslaapcursus!

Oververmoeidheid is trouwens vaak ook de reden waarom baby’s overdag huilend in slaap vallen.

4. Overprikkeling

Misschien huilt je baby bij het inslapen omdat hij te veel indrukken van de dag moet verwerken. Dit komt vooral in de eerste maanden vaak voor.

Dit hoeft niet alleen door geluid of drukte te komen. Ook geuren, visuele prikkels of contact met verschillende (of onbekende) mensen kunnen een baby overbelasten.

Bedenk dat je baby negen maanden lang veilig in mama’s buik heeft gezeten, afgeschermd van de buitenwereld. De overgang naar een wereld vol prikkels is enorm groot – en hij moet hier langzaam aan wennen.

💡 Wat helpt bij overprikkeling?
Dit is per baby verschillend, maar de meeste baby’s hebben rust, mama en een donkere kamer nodig.

• Soms helpt rustgevende muziek of een monotoon geluid zoals witte ruis.
• Vaak is pucken een fijne manier om je baby te kalmeren.

Wist je dat overprikkeling vaak versterkt wordt door oververmoeidheid? Ook wij zijn prikkelbaarder als we moe zijn – denk maar aan hoe gevoelig je bent voor licht of lawaai als je oververmoeid bent!

Hoe gevoelig je baby is voor prikkels, hangt ook af van de volgende factor: de persoonlijkheid van je kindje.

5. De persoonlijkheid van je baby

Elk baby’tje is uniek. En dat maakt het ouderschap soms uitdagend – maar ook prachtig!

Al vanaf jonge leeftijd zie je dat je baby een eigen karakter en temperament heeft. De een is relaxter, de ander heeft meer behoefte aan structuur en nabijheid.

💡 Wat helpt?
Onze taak als ouders is ons kindje écht leren kennen. Goed luisteren, begrijpen hoe hij ongemak of behoeftes uitdrukt en ontdekken wat hem helpt om goed in slaap te vallen.

Sommige baby’s hebben meer moeite met het vinden van een slaap-waakritme en inslapen. Hier kan een fijne, voorspelbare bedtijdroutine enorm helpen!

6. Groeispurt, slaapregressie

Mijn man en ik hebben elkaar in de afgelopen jaren vaak veelbetekenend aangekeken tijdens intense huilfasen van onze baby’s en gezegd: „Dit lijkt op een slaapregressie.“

En ja, deze periodes kunnen echt pittig zijn. Vooral de slaapregressies rond 4 maanden, 9 maanden en 18 maanden kunnen een flinke uitdaging vormen.

Tijdens deze fasen maken baby’s grote ontwikkelingssprongen door. Hun slaapgedrag verandert en de aanpassingen zijn niet alleen overdag merkbaar (meer jengelen, grotere behoefte aan nabijheid), maar vooral ook bij het slapengaan en ’s nachts.

Soms snap je totaal niet wat er ineens aan de hand is. Je baby sliep nog maar een paar dagen geleden heerlijk – en opeens is alles anders.

💡 Wat helpt?
In deze periodes is het vooral belangrijk om geduldig te blijven en je baby te steunen. De nieuwe fysieke, emotionele en mentale vaardigheden kunnen overweldigend zijn en ze hebben jouw nabijheid nodig.

Toch kun je ook een aantal dingen doen om je baby én jezelf zo goed mogelijk door deze fase heen te helpen.

7. Verwerking van de geboorte of andere ingrijpende ervaringen

Misschien huilt je baby voor het slapen gaan omdat hij ingrijpende gebeurtenissen verwerkt.

De overgang van de veilige buik van mama naar het echte leven is voor baby’s een enorme aanpassing – zeker als de geboorte of de eerste uren/dagen niet helemaal soepel verliepen (keizersnede, scheiding van mama na de geboorte, enz.).

In dat geval is het extra belangrijk om je baby emotioneel te begeleiden bij het verwerken van deze vroege ervaringen.

Grote veranderingen verwerken

Met deze kennis krijg je een heel nieuwe kijk op huilende baby’s.

Waarom?

Ontwikkelingspsycholoog Dr. Aletha J. Solter (oprichter van de Aware Parenting-beweging, nauw verwant aan Attachment Parenting) stelt dat huilen essentieel is voor het verwerken van veranderingen.

💡 Volgens haar is huilen voor het slapengaan volkomen normaal!

Huilen is de manier waarop je baby zich uitdrukt en spanning loslaat. Dit wordt als iets positiefs gezien.

(Wij hebben ook manieren nodig om onze emoties te verwerken – maar wij beschikken over andere mogelijkheden dan baby’s.)

💡 Wat raadt Dr. Solter aan?

• Huilen niet onderdrukken door afleiding, zoals een speen, voeden of wiegen.
• Je baby juist actief begeleiden met veel lichaamscontact en kalmerende woorden, zodat hij zich begrepen en veilig voelt.

Speciale situatie: huilbaby

Als baby’s vóór elk slaapmoment veel huilen, vragen ouders zich vaak af of ze misschien een huilbaby hebben.

Een huilbaby wordt gedefinieerd als een baby die:
✔ Meer dan drie uur per dag huilt.
✔ Op minimaal drie dagen per week.
✔ Gedurende minstens drie opeenvolgende weken.

💡 Feit: Ongeveer 1 op de 10 baby’s vertoont dit extreme huilgedrag.

💡 En als je baby niet in deze categorie valt?
Dan zit je waarschijnlijk midden in een intensieve, maar tijdelijke fase (bijvoorbeeld een slaapregressie of doorkomende tandjes).

Helaas betekent dit niet altijd dat de slaap vanzelf weer beter wordt – vooral na de 4-maanden slaapregressie. Vaak is extra ondersteuning nodig om weer een goed slaapritme te krijgen.

Wat kun je doen?

Als je baby weer eens huilend in slaap probeert te vallen en maar niet tot rust komt, zijn er verschillende manieren om hem te helpen inslapen.

1. Kalmeren

Je baby kalmeren is natuurlijk het eerste wat we proberen (en waarschijnlijk heb jij dat al uitgebreid geprobeerd 😉). Maar hoe kun je je baby effectief kalmeren?

• Rustig praten, lichaamscontact en zingen kunnen helpen.
• Zachte muziek of rustgevende geluiden werken vaak ontspannend.
• Uitkleden, verschonen en masseren kunnen helpen – maar let op, bij oververmoeidheid kan dit juist averechts werken.
• Inbakeren (pucken) kan een gevoel van geborgenheid geven. Baby’s die ingebakerd zijn, worden minder vaak wakker door schrikreflexen.

Veel van mijn baby’s raakten rustig door borstvoeding (later ook met een speen). Let er wel op dat voeden geen slaapassociatie wordt, zodat je baby niet elke keer borstvoeding of de speen nodig heeft om weer in slaap te vallen.

Zoals altijd geldt: elke baby heeft zijn eigen voorkeuren!

2. Afleiden

Soms helpt een „omgeving wisselen“, net zoals dat bij volwassenen kan helpen om uit een stressvolle situatie te komen.

• Een andere kamer opzoeken kan al een effect hebben.
• Een klein ommetje of een wandeling kan wonderen doen. Dit is niet alleen rustgevend voor je baby, maar ook voor jou – frisse lucht kan enorm helpen om even bij te tanken.

3. Voorkomen

💡 Voorkomen is beter dan genezen!

Zorg ervoor dat je baby niet oververmoeid raakt voordat je hem naar bed brengt. Oververmoeidheid is een van de grootste oorzaken van inslaapproblemen. Vaak zou je baby 15 minuten eerder naar bed brengen al veel rustiger in slaap laten vallen.

✔ Wat kun je doen?

• Ontwikkel een passend dagschema voor je baby, zodat je weet wanneer het weer slaaptijd is.
• Stem de wakkertijden en slaaptijden goed op elkaar af en begin op tijd met een rustgevend bedritueel.

(Meer hierover leer je in onze gratis babyslaapcursus!)

Als je baby al oververmoeid is en huilt, bied dan zoveel mogelijk rust en kalme, eentonige geluiden om hem te helpen kalmeren – ook als dit betekent dat het niet meteen stil wordt.

🔹 Extra tip: Als je de mogelijkheid hebt, zorg vooraf al voor hulp. Misschien kunnen opa, oma of vrienden af en toe ondersteunen. Soms is het fijn om even afgewisseld te worden in moeilijke huilperiodes.

💡 Ik herinner me nog goed hoe mijn man en ik bij een heftige huilfase (meerdere avonden achter elkaar) elkaar elke 10 minuten afwisselden om ons kindje te kalmeren. We vermoedden dat koliekpijn de boosdoener was.

4. Begeleiden

Ouder zijn betekent je kind begeleiden – en dat geldt ook voor het leren inslapen.

Voor je baby is deze huilfase intens en vermoeiend. Wat de reden ook is, we willen er voor hem zijn, hem troosten en door deze fase heen helpen.

💡 Wat helpt?
Het allerbelangrijkste is om rustig en ontspannen te blijven. Baby’s voelen haarfijn aan hoe wij ons voelen en reageren daar op hun eigen manier op.

👶 Ik merkte bij mijn kinderen dat stressvolle tijden in ons gezin vaak invloed hadden op hun slaap. Baby’s zijn enorm gevoelig voor stemmingen en drukken dat uit op hun manier.

5. Neem een pauze

Soms wordt het je te veel – en dat is helemaal begrijpelijk.

💡 Wat kun je dan doen?
Als je merkt dat je aan je limiet zit, gun jezelf dan een korte pauze. Iedereen die ooit een huilende baby heeft geprobeerd te kalmeren, weet hoe zwaar en uitputtend dit kan zijn.

✔ Wat je kunt doen:

• Leg je baby veilig in het bedje.
• Zorg ervoor dat er geen gevaren in de kamer zijn (geen kussens, dekens of losse voorwerpen in het bedje).
• Verlaat de kamer even en doe iets anders.
• Haal diep adem, drink een glas water of loop een paar minuten rond.

💡 Waarom? Je baby heeft het meeste aan een kalme ouder. Soms is het beter om heel even afstand te nemen en op adem te komen, zodat je daarna weer met nieuwe energie voor je kindje kunt zorgen.

Drie dingen die je NIET moet doen

1. Paniek of hectiek

Probeer niet te veel verschillende dingen om je baby te kalmeren. Te veel afwisseling of een te hectische aanpak kan je baby juist onrustiger maken in plaats van kalmeren. Rust en voorspelbaarheid zijn het allerbelangrijkste.

2. Je baby schudden

⚠️ Let op: Schud je baby nooit!

Slaapgebrek en een ontroostbaar huilende baby kunnen frustrerend en uitputtend zijn – en ik weet uit ervaring hoe zwaar dat kan voelen. Maar schudden kan levensgevaarlijk zijn en leiden tot ernstige verwondingen, hersentrauma of zelfs overlijden.

Als je voelt dat je je geduld verliest, leg je baby veilig neer in zijn bedje en neem een korte pauze om op adem te komen.

3. De moed verliezen

Als je alles probeert en je baby blijft huilen, kan dat ontzettend ontmoedigend zijn. Maar onthoud: je doet niets verkeerd!

💡 Zie deze fase als een proces waarin je je baby leert begrijpen en jullie band versterkt. Soms is het gewoon een periode waar je samen doorheen moet, zonder dat er direct een duidelijke oplossing is.

💛 Ik wens je veel kracht en doorzettingsvermogen in deze tijd.

Liefs,
Sarah