Hoeveel slaap heeft een baby nodig? Overzicht per leeftijd
 |
Sarah Mann Gecertificeerd babyslaapconsulente en moeder van zeven  |
Slaapt jouw lieve, kleine schat genoeg?
Lijkt hij alert en tevreden?
Hoeveel slaap heeft een baby/peuter eigenlijk nodig?
Wist je dat voldoende slaap voor je baby enorm belangrijk is!?
Dat zeg niet alleen ik (met mijn doorleefde ervaring met vijf behoorlijk slapeloze baby’s), maar dat bevestigen ook talloze onderzoeken.
Om de verwarring en het raden naar de juiste hoeveelheid slaap te beëindigen, heb ik alle belangrijke informatie over de slaapbehoefte van je kleintje voor je op een rijtje gezet.
In dit artikel lees je:
- Waarom je de slaapbehoefte van je kind zou moeten kennen
- De „gouden regel van babyslaap“
- Hoe je kind profiteert van voldoende slaap
- Een overzicht: „Slaapbehoefte baby’s en peuters“
- Tips: Zo geef je je baby meer slaap
Slaapbehoefte baby: Een gouden regel
Hoe weet je of je kleintje eigenlijk wel genoeg slaapt?
De periode vóór het slapengaan kan je waardevolle aanwijzingen geven… Is die ontspannen en fijn? Is je baby/peuter tot het laatst redelijk evenwichtig? (Afgezien van een normale mate van „onrust“ en „de dag verwerken“, wat vooral bij jonge baby’s vaak voorkomt…)
Of ziet het er eerder zo uit?
Het is 21:00 uur en daar is weer die strijd! Je kleine schat lijkt ontzettend moe, maar kan gewoon niet in slaap vallen.
Voeden, dragen, wiegen – en weer opnieuw. Je baby huilt en huilt, is jengelig en je vraagt je (weer eens) af:
Waarom kan hij niet gewoon vredig in slaap vallen? En waarom zijn de avonden altijd zo uitputtend?
Ik kan niet tellen hoe vaak ik zulke avonden heb meegemaakt in de afgelopen jaren. (Dus geloof me, ik begrijp heel goed hoe jij je voelt in zo’n situatie.) Zo vaak stortte ik uiteindelijk, als de avond al bijna voorbij was, zelf compleet uitgeput op de bank of direct in bed.
(Daarom heb ik ook een uitstekende – en gratis! – babyslaapcursus gemaakt! Neem zeker eens een kijkje: Naar de cursus.)
Des te verbaasder was ik toen ik me steeds meer in babyslaap verdiepte en een ontzettend belangrijk inzicht ontdekte. Steeds weer kwam ik dezelfde boodschap tegen. Een advies dat vaak ingaat tegen ons ouderlijke instinct, maar dat door veel babyslaapspecialisten als dé gouden regel van babyslaap wordt gezien!
Wat die regel is?
„Slaap bevordert slaap.“
Simpel gezegd: Hoe meer je baby/peuter slaapt, hoe beter hij over het algemeen zal slapen!
Oververmoeidheid is een van je grootste vijanden als het gaat om goed slapen voor je baby/peuter.
De bekende „wijsheid“ dat je je baby of peuter langer wakker moet houden zodat hij beter slaapt, klopt in de meeste gevallen NIET.
Sterker nog!
Probeer het eens andersom: laat je kind juist meer slapen en breng hem eerder naar bed. (Natuurlijk moet je er met toenemende leeftijd wel op letten dat je kleintje overdag niet té lang slaapt, omdat dit anders de nachtslaap negatief kan beïnvloeden.)
Zorg voor voldoende slaap en je zult een blijer en evenwichtiger baby/peuter hebben.
Als je erover nadenkt, is dat eigenlijk heel logisch. Want hetzelfde geldt voor ons volwassenen… Slaaponderzoek toont steeds vaker de negatieve gevolgen van slaapgebrek aan – en overgewicht is er slechts één van.
Het is dus een grote verantwoordelijkheid voor ons als ouders om de slaapbehoefte van onze kleintjes te kennen en ervoor te zorgen dat ze voldoende slaap krijgen!
We mogen echt niet onderschatten hoe ongelooflijk belangrijk voldoende slaap is voor baby’s! Dit is trouwens niet alleen mijn mening (die ik heb gevormd door mijn doorleefde ervaring met vijf behoorlijk slapeloze baby’s), maar wordt ook bevestigd door talloze gerenommeerde slaaponderzoekers wereldwijd.
En natuurlijk moeten wij als ouders er ook voor zorgen dat we zelf dagelijks een gezonde hoeveelheid slaap krijgen.
Zo profiteert je baby van voldoende slaap
Je baby en peuter hebben voldoende slaap nodig voor een optimale ontwikkeling.
Uit onderzoek blijkt dat slaap bijdraagt aan de ontwikkeling van je baby op de volgende gebieden:
- betere leer- en opnamecapaciteit
- gezonde eetlust en normaal gewicht
- hogere frustratietolerantie
- minder emotionele uitbarstingen
- langere aandachtsspanne
- sociale vaardigheden
- minder jengelen en huilbuien
- optimale motorische ontwikkeling
- hersengroei en -ontwikkeling
- celvernieuwing
- versterking van het immuunsysteem
Dat zijn heel wat goede redenen om je te verdiepen in de slaapbehoefte van je baby of peuter – en ervoor te zorgen dat je kleintje voldoende uurtjes in dromenland doorbrengt.
Bovendien bewijzen deze redenen dat de wens om het slaapgedrag te verbeteren absoluut niet egoïstisch is, maar juist essentieel en gezond voor je kind! Gebroken nachten putten namelijk niet alleen jou uit, maar ook je kleintje…
Moe? Uitgeput? Radeloos?
MELD JE NU AAN VOOR DE GRATIS BABYSLAAPCURSUS!
Feedback van Sophie:
Je hoort en leest veel over slaaptraining en tips om baby's te laten inslapen en doorslapen. Maar in deze cursus ontvang je elke dag een e-mail met concrete, haalbare stappen in de juiste richting. Toch blijft alles volledig aanpasbaar aan jouw baby en gezinssituatie. Voor ons heeft het enorm geholpen! We slapen eindelijk meerdere uren achter elkaar, en het inslapen overdag duurt maximaal 5 minuten – ‘s avonds hooguit 30 minuten. Dankjewel voor deze cursus!
Overzicht: Hoeveel slaap heeft mijn baby nodig?
Als baby’s niet genoeg slapen, merk je dat vaak aan hun stemming. Veel baby’s (maar niet allemaal) worden dan jengelig, minder alert en raken sneller gefrustreerd.
Ook het onrustige moment aan het eind van de dag kan een teken zijn dat je baby/peuter meer slaap of een andere dagindeling nodig heeft. (Al is een huiluurtje of jengelperiode in de eerste maanden heel normaal.)
Hieronder vind je een overzicht van de slaapbehoefte van baby’s en peuters. Hiermee kun je eenvoudig controleren of je kindje genoeg slaapt of dat er wellicht aanpassingen nodig zijn.
Belangrijk: De waarden in de tabel zijn gemiddelden en geven geen aaneengesloten slaapperiodes weer. Bij premature baby’s moet je uitgaan van de uitgerekende geboortedatum. Is je baby aanzienlijk vroeger of later geboren dan verwacht, dan kan het ook nuttig zijn deze richtlijn aan te houden.
Nachtslaap en totale slaapbehoefte
| Nachtslaap | Totale slaapbehoefte per 24 uur | |
| Pasgeborenen | 8-10 uur (met meerdere onderbrekingen) | 16-18 |
| 1-2 maanden | 8,5-10 uur | 14,5-16 |
| 3 maanden* | 9-11 uur | 14-15 |
| 4 maanden* | 10-12 uur | 14-15 |
| 5 maanden | 10-12 uur | 14-15 |
| 6-8 maanden | 10-12 uur | 14-15 |
| 9-10 maanden | 11-12 uur | 13,5-14,5 |
| 11-12 maanden | 10-12 uur | 13-14 |
| 1-1,5 jaar | 10-12 uur | 13-14 |
| 1,5-3 jaar | 10-12 uur | 12-13 (afhankelijk van de leeftijd) |
| 3-5 jaar | 10-12 uur | 11-12 (afhankelijk van de leeftijd) |
Dagelijkse slaap en wakkere periodes
| Totale dagslaap | Aantal dutjes | Wakkere periodes | |
| Pasgeborenen | 5-8 uur | varieert | 30 – 90 minuten |
| 1-2 maanden | 6-7 uur | varieert | 1-2 uur |
| 3 maanden* | 5-6 uur | 3-5 | 1-2 uur |
| 4 maanden* | 3-5 uur | 3-4 | 1,5-2,5 uur |
| 5 maanden | 3-4,5 uur | 3 (soms 4) | 1,5-2,5 uur |
| 6-8 maanden | 2-4 uur | 2-3 | 2-3 uur |
| 9-12 maanden | 2-3 uur | 2 | 2,5-3,5 uur |
| 1-1,5 jaar | 2-3 uur | 1-2 | 3-4 uur |
| 1,5-3 jaar | 2-3 uur | 1 | 4-4,5 uur |
Opmerkingen: *De vierde maand staat bekend als de beruchte „kort dutjes-maand“, waarin baby’s vaak maar één langer dutje doen en de rest slechts 30-45 minuten slaapt. Dit is volkomen normaal! Tegen de zesde maand vallen de meeste baby’s in een patroon van drie dutjes per dag, wat zorgt voor een beter voorspelbaar en gestructureerd ritme. Vanaf drie dutjes is het vaak makkelijker en zinvol om een vaste, maar flexibele dagindeling aan te houden.
Belangrijke inzichten over de optimale slaapbehoefte
Natuurlijk moeten we in gedachten houden dat de bovenstaande tabel slechts gemiddelde waarden weergeeft (hoewel de ervaring leert dat de meeste baby’s inderdaad deze slaapbehoefte hebben). Sommige ouders denken dat hun baby minder slaap nodig heeft dan gemiddeld. In de meeste gevallen klopt dit echter niet – tenzij je baby altijd vrolijk, uitgerust en zonder moeite in slaap valt. 😉
Daarnaast zullen er uiteraard baby’s en peuters zijn die zich aan de onder- of bovengrens van de genoemde waarden bevinden. Ook zijn er kinderen die overdag meer slapen en daardoor ’s nachts iets minder uren maken. (Toch wordt algemeen aangenomen dat baby’s en peuters onder de 2 jaar minstens 10 uur nachtslaap nodig hebben voor voldoende herstel en groei.)
Bovendien verwijst de term „nachtslaap“ in deze tabel niet naar een volledig ononderbroken slaap, maar naar het totaal aantal uren dat een baby ’s nachts slaapt.
De meeste slaapcoaches en experts zijn het erover eens dat baby’s vanaf 6, maar zeker vanaf 9 maanden zonder nachtvoeding kunnen „doorslapen“. (Persoonlijk zou ik eerder uitgaan van 9-12 maanden.)
Hoe verandert de slaapbehoefte in de eerste jaren?
Misschien is het je opgevallen dat baby’s in hun eerste levensjaar niet alleen een zeer hoge slaapbehoefte hebben, maar dat deze ook slechts langzaam afneemt. In plaats daarvan veranderen vooral het aantal en de duur van de dutjes die je kleintje nodig heeft.
Uit de tabel kun je het volgende afleiden:
- Pasgeborenen slapen tot 18 uur per dag, met veel onderbrekingen overdag en ’s nachts.
- Rond het einde van de eerste maand is dit gemiddeld 16 uur.
- Baby’s van 4 tot 11 maanden slapen ongeveer 14-15 uur per 24 uur.
- Op tweejarige leeftijd is dit 12-13 uur.
- Vanaf 4 jaar slapen kinderen gemiddeld 11-12 uur per dag (in 24 uur).
Bij oudere kinderen is de totale slaapduur sterk afhankelijk van eventuele middagdutjes (bijvoorbeeld op de opvang of in de kleuterklas).
LET OP: Er zijn altijd periodes waarin baby’s en peuters grote sprongen in hun ontwikkeling maken en daardoor 2-4 weken slechter slapen. Deze slaapregressies zijn meestal tijdelijk en geen reden tot bezorgdheid.
De slaapbehoefte van mijn kinderen was heel verschillend.
Ik herinner me nog goed dat twee van mijn baby’s extreem veel korte dutjes deden. Wat ik ook probeerde, ze waren mijn „40-minuten-baby’s“. Ik kon er letterlijk de klok op gelijkzetten. Mijn vrienden maakten er grapjes over. (Ik vond het iets minder grappig 😉). Langere dutjes overdag zaten er gewoon niet in.
Eén van mijn kinderen noemde ik daarentegen de „koningin van de middagdutjes“. De eerste 8 maanden moest ik haar regelmatig wakker maken, anders sliep ze de hele dag door en was ze ’s nachts urenlang klaarwakker. Over het algemeen sliep ze overdag zoveel dat ze ’s nachts vaak maar op 10-11 uur uitkwam (op goede dagen!). De nachten waren dus kort, maar de dagen waren heerlijk rustig – wat me hielp om meer aandacht aan mijn andere kinderen te besteden.
Een van mijn middelste kinderen had op bijna vijfjarige leeftijd nog steeds af en toe een middagdutje nodig. De dagen in de kinderopvang waren vermoeiend voor hem, en de bedtijd met de oudere kinderen was net iets te laat voor hem. Een van mijn dochters daarentegen besloot precies op haar tweede verjaardag haar middagdutjes op te geven – wat erg vroeg en ongebruikelijk is. Tot op de dag van vandaag heeft ze de minste slaap nodig van allemaal. Ze ging niet naar de kinderopvang en is waarschijnlijk gewoon een kleine nachtuil (net als haar mama 😉)!
Wij respecteren je privacy. Afmelden kan altijd. AVG-conform.
Handige tips
Als je nu merkt (of vermoedt) dat je baby eigenlijk wat meer slaap nodig heeft, dan heb ik hier een paar praktische tips om dat voor elkaar te krijgen.
1. Stap: Notities bijhouden
Om een goed overzicht te krijgen van het slaapritme van je baby, is het heel nuttig om een paar dagen lang op te schrijven wanneer en hoeveel je baby ongeveer slaapt.
Ik maakte daarvoor meestal een weekplanner (op een A4’tje) en legde die op een centrale plek neer, samen met een pen. Gedurende de dag hield ik bij wanneer mijn baby sliep. Na een week had ik een goed overzicht en kon ik beter inschatten wanneer mijn baby moe werd, honger had, enzovoort.
Vervolgens kun je het gemiddelde aantal uren slaap per 24 uur vergelijken met de aanbevolen slaapbehoefte uit de bovenstaande tabel.
2. Stap: Evaluatie
Wat laat jouw slaapoverzicht zien? Slaapt je baby aanzienlijk minder dan gemiddeld?
Dan is hij of zij misschien oververmoeid en is het belangrijk om te zorgen voor meer en kwalitatief betere slaap.
Hoe pak je dat aan?
3. Stap: Aanpassingen
Door bijvoorbeeld sneller te reageren op de vermoeidheidssignalen van je baby, de bedtijd naar voren te schuiven en een rustige, verduisterde slaapomgeving te creëren voor de dutjes (lees ook zeker: „Zo leert je baby zelfstandig in slaap vallen“).
Aan de slag…
Elk kind heeft een unieke slaapbehoefte – dat is logisch. Maar een overzicht zoals hierboven kan je helpen om die behoefte beter in te schatten.
En vooral als je merkt dat je baby of kind vaak onrustig of uit balans is, wil ik je echt aanmoedigen om eens kritisch naar zijn of haar slaap te kijken en de slaaptijden op te schrijven. Houd deze notities 3-5 dagen lang bij en vergelijk daarna de gemiddelde waarden met de tabel.
Ja, dit kost even tijd en moeite. Maar het is het waard. Voor jou (en je avonden). Voor de rest van het gezin. En vooral voor je kleintje (denk nog eens terug aan al die positieve effecten van voldoende slaap!).
Begin vandaag nog! Ik ben benieuwd hoe jullie avonden zich ontwikkelen. En wie weet heb jij straks een superslaper in huis! 😉
Veel liefs en een goede nachtrust!
Jouw Sarah van BabySlapertjesLand
